مجله ماجراجو
مجله علمی، تخصصی، پژوهشی، گردشگری ماجراجو
MIRAD
رشته تخصصی سنگنوردی دارای چند زیرشاخه اصلی است که افرادی که این رشته را دنبال می کنند می توانند در هر کدام از این رشته ها به تمرین بپردازند.
زیرمجموعه ها بسته به نوع صعود، شدت درگیری در هنگام صعود، دشواری و چالش های مسیر، ارتفاع و تجهیزات مورد نظر باهم متفاوت هستند.
بولدرینگ Bouldering : صعود قدرتی و تکنیکی در مسیرهای کوتاه زیر 6 متر، در روی گیره های سالنی یا صخره های طبیعی، حداکثر تا 15 حرکت را بولدرینگ می گویند.
در این رشته، حمایت به صورت انسانی انجام می شود و برای کاهش آسیب در حین صعود، سقوط و افتادن از روی سنگ بخاطر عدم حفظ تعادل، از تشک های مخصوص با نام بولدرپد استفاده می شود.
بولدرینگ یکی از زیرمجموعه های محبوب و همه گیر رشته سنگنوردی است، زیرا هم می توان آن را در تمام سالن های سنگنوردی داخل شهری انجام داد و هم در طبیعت بر روی اکثر سنگ ها، از طرفی برای انجام آن نیاز به تجهیزات خاصی نیست. کفش سنگنوردی و یک کیسه پودر تنها تجهیزات تخصصی مورد استفاده در این رشته است.
بولدرینگ ترکیب ذهن، تمرکز، قدرت و تکنیک است.
تعدادی گیره روی دیواره به عنوان گیره دست یا پا مشخص شده، و سنگنورد موظف است تنها با استفاده از آن گیره ها و با انجام بهترین و روان ترین تکنیک، بدون افتادن به زمین و گرفتن گیره های اضافی مسیر مورد نظر را پیموده و به گیره انتهایی (تاپ) برسد.
به گیره ابتدایی، استارت و به گیره انتهایی، تاپ مسیر می گویند.
سخت ترین قسمت مسیر برای صعود نیز بعنوان نام کراکس مسیر نام برده می شود.
سنگنوردی اسپرت Sport climbing
سنگنوردی اسپرت به دو دسته سنگنوردی سالنی (Indoor climbing) و سنگنوردی طبیعت (Outdoor climbing) تقسیم بندی می شود، که به صعود از هر دو سنگنوردی اسپرت می گویند.
در سنگنوردی سالنی، شبیه سازی صخره ها در طبیعت به وسیله دیواره های بلند مصنوعی، انجام شده است، و دیواره هایی از جنس فایبرگلاس یا چوب در سالن ها تعبیه و گیره هایی مصنوعی در ابعاد و اشکال متفاوت، به وسیله پیچ و مهره روی این دیواره نصب می گردد.
در هر دو رشته سالنی و طبیعت، صعود کننده به همراه یک حمایت چی و طناب صعود از گیره ها و مسیرهای طراحی شده بایستی صعود کننده تا به گیره پایانی یعنی تاپ مسیر برسد.
در این رشته، علاوه بر کفش سنگ و کیسه پودر، تجهیزاتی همچون هارنس سنگنوردی، طناب، ابزار حمایت، ابزار میانی و ابزار لازم برای برپایی کارگاه در طبیعت، به تجهیزات اضافه می شود.
حمایتچی مسئول نگهداری انتهای طناب فرد صعود کننده و به نوعی حافظ جان اوست.
حفظ متراژ مناسب طناب در هنگام صعود و کنترل طناب در هنگام فرود، سقوط و پاندلی صعود کننده برعهده حمایت چی است.
بدیهی است که اگر حمایت چی نتواند در این زمینه درست عمل کند، و طناب اضافی به صعود کننده بدهد یا سرعت فرود او را تنظیم نکند، در صورت پاندولی یا سقوط، به دلیل زیاد بودن طول طناب و متراژ سقوط زیاد، احتمال آسیب جدی بالایی خواهد داشت.
سنگنوردی اسپرت خود نیز به دو صعود قرقره و سرطناب انجام می شود.
صعود سرطناب Lead
نفر اولی که صعود را شروع می کند و مسئول انداختن طناب در میانی هاست را سرطناب یا لید ( lead ) می گویند.
شخصی که به عنوان سرطناب Lead صعود را شروع می کند بایستی از قدرت، تکنیک، روحیه قوی و شناخت ابزار و برپایی کارگاه قوی تری برخوردار باشد. زیرا باید بتواند مسیر درست صعود را بخواند، ابزار میانی های مناسب نقطه را تشخیص دهد، هر میانی را به طور صحیح در رول و یا شکاف های بین مسیر جاساز کند، و در فاصله بین دو میانی در صورت پاندولی و سقوط، بتواند دست و پا و بدن خود را در زاویه مناسب از دیواره قرار داده تا از ضربه و آسیب جلوگیری کند.
نفر سرطناب در صورت رسیدن به تاپ مسیر با دو حالت مواجه می شود.
اول اینکه در صورت نرسیدن به کارگاه، یا عدم برپایی کارگاه در بالای مسیر، بر روی یکی از رول ها، توسط حمایتچی کنترل و فرود داده می شود و خود دخالتی در فرود نخواهد داشت، در این حالت طناب به صورت قرقره درآمده و آماده برای صعود نفر دوم می باشد.
در حالت دوم صعودکننده سرطناب، به نقطه تاپ مسیر رسیده، کارگاه مناسب فرود را ایجاد کرده، طناب ریزی مجدد از کارگاه را انجام داده و با استفاده از ابزار فرود، از مسیر، فرود آمده.
توجه داشته باشید در سنگنوردی سالنی، گیره ها مطمئن، شناخته شده و میانی ها، رول های ثابت فیکس شده در دیواره هستند، که صعود کننده تنها نیاز به انداختن کوئیک درا در آن را دارد و دیگر نیازی به استفاده از ابزارهای مختلف میانی و کارگزاری در شکاف ها نیست، و از طرفی کنترل صعود و فرود توسط حمایتچی انجام شده و ایجاد کارگاه در نقطه تاپ مسیر وجود ندارد.
به همین دلیل سنگنوردی سالنی، به عنوان یکی از رشته های ایمن، با درصد ریسک کمتری بین دوست داران این رشته شناخته می شود و بسیاری از افرادی که تمایل به تمرین در این رشته را دارند از سنگنوردی سالنی شروع می کنند تا پس از به دست آوردن مهارت های لازم وارد طبیعت شده.
صعود ته طناب، صعود قرقره
صعود ته طناب، صعود قرقره
زمانیکه که یک شخص به عنوان سرطناب lead از دیواره صعود می کند، میانی ها را می ریزد، به کارگاه می رسد و با طناب فرود می آید، طناب به صورت دو رشته درمی آید.
در این حالت، صعود شخصی که با یک سمت رشته طنابی که از کارگاه به پایین ریخته شده، از زمین صعود می کند و شخص دیگری صعود او را از سمت دیگر طناب از پایین حمایت می کند، با عنوان صعود قرقره شناخته می شود.
و اگر مسیر دیواره ای باشد، شخص سرطناب به کارگاه رسیده، در کارگاه فیکس شده، طناب ریخته و نفر دوم، از انتهای طناب و توسط حمایت از بالا صعود می کند، این صعود نیز به صعود ته طناب معروف است.
در هر دو صورت احتمال خطر تهدید کننده، برای صعودکننده قرقره و ته طناب بسیار پایین تر از صعود سرطناب است، زیرا صعود کننده در کل مسیر روی طناب فیکس شده توسط حمایتچی در حال حمایت است و کنترل 100درصد حمایت صعود و فرود برعهده حمایتچی است، تنها کافیست طناب صعود به میزان مناسب از طرف حمایت چی جمع شود تا صعودی کاملا ایمن انجام شود.
در هر دو روش سرطناب، و قرقره، جان صعود کننده در دستان حمایتچی است. پس باید توجه نمود که نقش تمرکز و تسلط حمایتچی در سنگنوردی بسیار بالا و حائز اهمیت است.
بسیاری از افراد برای شروع سنگنوردی بلند و برای غلبه بر ترس خود، از صعود قرقره شروع کرده، در حین صعود مسیر را می خوانند، به مسیر اشراف پیدا می کنند، بر ترس از ارتفاع غلبه می کنند، به تمرین پاندولی می پردازند و بعد از بدست آوردن تسلط به صعود سرطناب از مسیرهایی با درجه صعود پایین تر از خود شروع کرده تا بتوانند تسلط در صعود مسیرهای سخت تر را پیدا کنند.
سنگنوردی مصنوعی Aid climbing
در صعودهای طبیعی، سنگنورد با قرار دادن دست و پای خود بر روی عوارض طبیعی سنگ، نقطه اتکا به دست آورده و وزن خود را بر سطح سنگ انداخته و با استفاده از تکنیک های ویژه دست و پا و انتقال وزن، بر روی این عوارض که با نام گیره معروف هستند به صعود می پردازد.
اما گاهی صعود مسیری که دارای سطوح صاف یا عوارض بسیار بسیار کمی باشد، یا حتی مسیرهایی با شیب منفی تند، در حالت طبیعی نیازمند درجه صعود بسیار بسیار بالا می باشد و یا حتی گاهی عدم صعود را برای سنگنوردی ایجاد کرده، در این حالت پای ابزارهای کمکی به میان آمده تا امکان صعود از این مسیرها را برای سنگنوردان فراهم سازد.
در اصل صعود مصنوعی Aid climbing به صعودی گفته می شود که از ابزارهای مصنوعی مثل، طناب و پله رکاب، به جای گیره ها روی دیواره استفاده شده، و شخص صعود کننده به جای گیره می تواند وزن خود را روی این ابزارها گذاشته و به سمت بالا حرکت کند، همچنین بجای رول های ثابت میانی مسیر، از ابزارهای میانی متحرک استفاده می شود.
پرکاربردترین ابزار صعود در این رشته، پله رکاب است که به صورت نردبان تسمه ای قابل حمل، در اختیار سنگنوردان قرار می گیرد.
در این صعودها گاهی باید از ابزارهای میانی متحرک بجای رول های ثابت میان مسیر برای عبور استفاده کرد،
استفاده ازین ابزارهای متحرک در مسیرهای دیواره ای بسیار مرسوم است. تشخیص ابزار میانی درست و بارگذاری این ابزارها در مکان درست خود نیازمند تمرین و تمرکز و مهارت بالایی است، زیرا گاهی باید برای صعود از یک مسیر تنها بر روی یک ابزار مینیاتوری بسیار کوچک وزن آورد و در صورت یک اشتباه، احتمال خطر بسیار بالاست.
صعود سرعتی Speed
در این رشته، هدف، سرعتی ترین صعود و ثبت کمترین زمان صعود از نقطه استارت تا تاپ یک مسیر از قبل تعیین شده بلند 15 متری، به همراه طناب است.
مسیرهای تعیین شده در این رشته، تکنیک و قدرت کمتری برای صعود می خواهند و درجه سختی بالایی ندارند.
صعود کننده به صورت قرقره از دیواره با سرعت تمام صعود کرده و نیازی به بارگذاری ابزار میانی ندارد.
درای تولینگ dry tooling
صعود از دیواره های سنگی طبیعی یا مصنوعی سالنی، با طناب، با استفاده از ابزار یخ نوردی را درای تولینگ می گویند.
در این رشته که هم خانواده رشته یخ نوردی ice climbing می باشد، و به عنوان روشی برای تمرین تکنیک های یخ نوردی در محیط های شهری و سالنی، در خارج از فصل ایجاد شد، سنگنوردان از تبر یخ و کرامپون ها برای صعودهای مسیرهای سالنی و طبیعی استفاده می کنند.
به این صورت که بجای قدرت انگشتان دست، بر روی دیواره، وزن را بر روی نوک تیز تبریخ خود انداخته و به جای پنجه کفش سنگنوردی بر روی گیره پا، از نوک تیز تیغه های کرامپون به عنوان گیره پا استفاده نموده و با استفاده از آن صعود را انجام می دهند.
دیواره نوردی big wall
صعود از دیواره های بلند و چندمرحله ای بالای یک طول طناب 50 متر تا ارتفاعات بسیار بالا که در آن از ابزارهای مختلف و تکنیک های ویژه استفاده می شود. در این صعودها تیم ها به صورت 2نفره صعود خواهند کرد.
این صعودها نیاز به تجهیزات و مهارت تخصصی دارد. اشتباهات فنی در این رشته می تواند صدمات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. هر اشتباه در استفاده نادرست از تجهیزات و یا تجهیزات نادرست در ارتفاع بالا میتواند منجر به سقوط و صدمات بیشماری گردد.
تجهیزاتی بسیاری نظیر طناب، کفش دیواره نوردی، هارنس، کلاه کاسکت، پودر و کیسه پودر، کارابین، ابزارهای صعود، ابزار فرود، ابزار حمایت، پروسیک، ابزارهای میانی در انواع مختلف، ابزار کارگاه، طنابچه حمایت و ابزار امداد و نجات در این ورزش مورد نیاز است.
صعودهای مصنوعی Aid climbing در این رشته کاربرد بسیار زیادی دارند و بهتر است بگوییم مجموعه ای از تمام توانایی های سنگنوردی طبیعی و مصنوعی در هم آمیخته تا بتوان به وسیله آنها دیواره های بلند را فتح کرد.
این رشته علاوه بر قدرت و مهارت و تکنیک های سنگنوردی، نیازمند استقامت، توانایی بالای کنترل ذهن، تصمیم گیری درست، و تسلط کامل بر روی ابزار و ابزارگذاری است.
